فرعون
رامسس دوم مؤثرترین فرعون در پاک کردن دورهٔ آمارنا از تاریخ مصرست. آمارنا که می‌توان از آن به عنوان نخستین حرکت سیاسی «یکتاپرستانه» یا «تک ایزدی» نام برد. آخناتون فرعون مسئول این حرکت، معتقد به توحید آتون بود که مسبب ویران کردن بسیاری از معابد دیگر خدایان از جمله معابد آمون بود. تلاش رامسس دوم بر این بود که آنچه را که در زمان آخناتون از دست رفته بود، بازیابد.
پس از سی سال سلطنت، رامسس دوم به معدود فراعنه‌ای پیوست که به دورهٔ «نیمه خدا شدن» وارد می‌شوند. طبق سنت، هر فرعونی که سی سال سلطنت بکند، مصر برای نیمه خدا شدن وی جشنی بر پا می‌کند که هِب سِد (Heb Sed) نام دارد. تنها در میان راهی که شصت و شش سال طول می‌کشد، رامسس دوم به یکی از بزرگترین پادشاهان تاریخ بشر تبدیل شده بود. مصر در صلح بود، مرزهای مصر حفاظت شده بود و معابد و یادواره‌های بیشماری در سرتاسر مصر ساخته شده بود. در سی سال نخست سلطنت رامسس دوم، مصر از دو قرن اخیر خود موفقیتهای بیشتری کسب کرده بود. رامسسیوم معبدی بود که رامسس دوم در نزدیکی روستای کرنا ساخت. ابوسمبل و معبد نفرتاری (همسر رامسس دوم) از جمله دیگر بناها و یادواره‌هایی هستند که از رامسس دوم به جای مانده‌اند.
یکی از ویژگی‌های برجستهٔ دورهٔ حکومت رامسس دوم ساختمان‌هایش بودند. در سراسر مصر، بناهای یادبودی علم کردند یا به ساختمان‌های قدیمی افزودند. مجسمه‌های غول‌آسا و نقاشی‌های فرعون، به‌سرعت، همه جا ظاهر شدند و صنعتگران، روی هر سطحی که بود، کتیبه‌ای در وصف او می‌نوشتند.[۶]
او شهر جدید «پر-رامسس» (به‌انگلیسی: Per-Ramses) را در دلتای نیل، نزدیک قاهرهٔ امروزی، تأسیس کرد. «پر-رامسس» شهری زیبا و مناسب برای لشکرکشی‌های نظامی به آسیا بود. او معبدهای معروف ابوسمبل، نزدیک مرز امروزی مصر و سودان، را هم به نام خود و همسر محبوبش، نفرتاری، ساخت. چهار مجسمهٔ عظیم رامسس در ابوسمبل از بزرگترین دستاوردهای هنر مصری هستند. سبک مصری‌ها سبک ظریفی نبود، اما رهبری خلاقانهٔ رامسس موجب شکوفایی هنر، مانند دورهٔ پدرش، شد.[۷]
یکی از شگفتی‌های ساخته شده به فرمان رامسس دوم، معبد ابوسمبل است که برای همسر زیبارویش نفرتاری ساخته شده‌است. شگفتی این معبد در آن است که هر ساله در روز تولد (۲۲ نوامبر) و تاج گذاری (۲۲ فوریه) رامسس دوم، خورشید از بیرون معبد به مجسمه او و خانواده‌اش در داخل معبد از ساعت ۰۵:۵۸ صبح به مدت ۲۰ دقیقه می‌تابد. کار ساخت این چهار مجسمه ۲۰ سال به طول انجامید. طراحی زیبا و زیرکانه ابوسمبل گردشگران زیادی را به مصر کشاند.
دیگر بنای مهم، «رامسیوم»، معبد یادبودیِ بزرگ رامسس، بود. این معبد را در کرانهٔ غربی نیل در تبس، پایتخت جنوبی که رامسس ساخت‌وسازهای بسیاری در آن انجام داد، ساخته‌اند. رامسیوم، که هم کاخ، هم مرکزی مذهبی و سیاسی و هم مکانی برای یادگیری بود، در سال ۱۸۱۷، الهام‌بخش شعر مشهور «اُزیماندیاسِ» پرسی بیش شلی، شاعر رمانتیک انگلیسی، شد.[۸]
